REGISTER VAN BESCHERMDE CULTUURHISTORISCHE ERFGOEDEREN
Hanchi di Snoa 29 – Punda
Kadastrale gegevens: Stadsdistrict Sectie: A – nr. 1405
“Vrijstaand hoekpand, omsloten door Columbusstraat, Hanchi di Snoa en Kuiperstraat, met de nokken loodrecht op de Columbusstraat. Twee bouwlagen met kappen.
Drie naast elkaar gelegen zadeldaken, gedekt met rode pannen. De zadeldaken liggen ingesloten tussen in- en uitzwenkende topgevels, waarbij ter hoogte van de nok van elk der drie zadeldaken een halve cirkel gevormd wordt. Brede geprofileerde deklijst. In elk der topgevels drie staande vensters, corresponderend met de zadeldaken.
Gevels: alle vier gevels zijn in drie traveeën verdeeld door hetzij standgoten, hetzij forse muurpijlers. De standgoten zijn tegen de oost- en westgevel aangebracht, respectievelijk vierkant en halfrond, met ongeveer halverwege een geprofileerde lijst. Alle vensters zijn staande vensters met halfrond gebogen bovenlicht. De bovenlichten zijn vijfdelig en voorzien van blauw glas. In de vensters houten shutterramen, waarvan de meeste naar binnen draaien (1). Boven de vensters gebogen geprofileerde waterlijsten en onder de vensters geprofileerde lijsten.
Oost- en westgevel: de vensters zijn in drie rijen boven elkaar aangebracht, waarvan de middelste correspondeert met de vrouwengalerij. Van boven naar beneden in elke travee: één venster, in assen met de vensters onder de zadeldaken; ter hoogte van de vrouwengalerijen per travee twee vensters en in de middelste travee van de oostgevel drie vensters (2). Op de begane grond identieke indeling, met uitzondering van de middentravee van de westgevel, waar zich een grote ingang bevindt met naar binnen draaiende, rondboogvormige deuren in identieke omlijsting. Daarbuiten een rechthoekige omlijsting die gevormd wordt door een hoofdgestel, dat rust op twee klaverbladvormige muurzuilen. In de zwikken het joodse jaartal 5490 (= 1732). Links en rechts van de westgevel een boog onder het bordes, respectievelijk vertrek bovenaan de trappen naar de vrouwengalerij.
Noord- en zuidgevel: lijstgevels met forse zwaar geprofileerde gootlijst op consoles. Elke gevel heeft drie traveeën, waarvan er twee met drie assen welke gevormd worden door vensters op zowel de eerste verdieping als op de begane grond. De derde travee aan de westzijde heeft twee assen die gevormd worden door vensters op verdieping en begane grond, terwijl de derde as van de zuidgevel op de verdieping gevormd wordt door een deur naar de vrouwengalerij en op de begane grond door een venster. De derde travee van de noordgevel heeft op de begane grond een venster. Op de verdieping is daar een vertrek tegenaan gebouwd, bovenaan de trap naar de vrouwengalerij, aan de oostzijde voorzien van een paneeldeur met houten shutters en links daarvan een venster en aan de westzijde van twee vensters.
Naar de vrouwengalerijen voeren twee stenen trappen, elk uit twee delen bestaand, aan de noordzijde met acht en dertien treden en aan de zuidzijde met acht en veertien treden. Langs beide trappen een dichte stenen balustrade, die eindigt in een ronde stenen trappaal.
Interieur: het interieur bestaat uit een langwerpige zaal die in drie beuken verdeeld wordt door drie tongewelven gedragen door vier zware ronde zuilen en vier tegen de oost- en westgevel geplaatste halfzuilen. In de zijbeuken de vrouwengalerijen, elk gedragen door twee zuilen en tegen de westgevel een orgelgalerij. In de middenbeuk teba of biema en tegen de oostgevel hechal of arke. In de zijbeuken banken en tegen de noordgevel de banca. Koperen kronen, koperen en zilveren kandelaars en koperen rimonim standaarden. Twee-klaviers mechanisch orgel gemaakt in 1866 door de de firma Flaes en Brünjes.
Exterieur: aan alle vier zijden is de ruimte rond de Synagoge geplaveid met grijs en wit marmeren tegels. Het terrein is aan noord-, oost- en zuidzijde omgeven met een hoge stenen muur met aan de oostzijde drie en aan de zuidzijde één ingang. De rondboog-vormige ingangen zijn gevat in een rechthoekige omlijsting, die aan de oostzijde deel uitmaakt van de brede geprofileerde deklijst, die zich langs de hele muur voortzet.
(Opmerkingen:
(1) De shutters van de houten shutterramen zijn thans vast, maar waren tot de restauratie van 1974 te openen en witgeverfd, zie oude foto’s.
(2) In de middentravee van de oostgevel zijn de vensters op de begane grond en ter hoogte van de vrouwengalerij alleen aan de buitenzijde te zien.)
Redengeving:
Gebouw als boven beschreven van algemeen belang wegens schoonheid,kunstwaarde, betekenis voor de wetenschap en voor de geschiedenis van Curaçao op grond van de volgende waardestellende criteria:
– architectuurhistorische waarde wegens onder meer de compositorisch fraai opgebouwde gevels en het interieur;
– kunstwaarde wegens onder meer het antieke mahoniehouten meubilair en de diverse koperen en zilveren kronen, kandelaars en ornamenten;
– cultuurhistorische waarde daar het de oudste synagoge op het westelijk halfrond is;
– monumentale ensemblewaarde daar het onderdeel vormt van een groter te beschermen stedebouwkundig geheel.
Tot het hierboven vermelde monument behoort al hetgeen dat door bestemming of anderszins rechtens onroerend is.”
Registratie: 1995-07-31
Afschrift Hypotheek: 1995-08-14
Aanwijzing Besluit: 1995-05-31
Publicatie: 1995-06-16
Inzage: 1995-06-16
