De Ruiters Uitkijk / Batterij, Schiereiland Caracasbaai

• 1. :

REGISTER VAN BESCHERMDE CULTUURHISTORISCHE ERFGOEDEREN

De Ruiters Uitkijk / Batterij Caracasbaai

Kadastrale gegevens: Meetbrief 172/1968

Omschrijving van het monument:

Inleiding

Het betreft twee fortbatterijen op dezelfde locatie, een uit de 18^e eeuw en een uit de Tweede Wereldoorlog op een hoge klip op de zuidoostpunt van de Caracasbaai. Al in 1641 besloot men op dit punt een batterij een te leggen. Deze kreeg de naam Het Blokhuis en was uit zware balken opgetrokken. In 1702 begon men op deze plaats met de bouw van een grote batterij (eigenlijk een klein fort) die in 1703 werd voltooid en “De Ruiters Uitkijk” werd genoemd. Deze batterij, met accommodatie voor de bemanning, werd zwaarbewapend: met vier kanonnen waaronder 18-ponders. Pas nadat deze batterij in gebruik was genomen kon het dieper in de baai liggende Fort Beekenburg gaan bouwen.

In 1940 bouwden de Nederlandse militairen op dezelfde plaats Batterij Caracasbaai en plaatsten daar drie 7.5 cm kanonnen. Op de plaats van de huizen voor De ruiter en De Bosschieter bouwden ze een gebouw waarin zich o.a. een richtpost bevond. De bemanning vond onderdak in het er naast gelegen Quarantainegebouw. Het vermoeden bestaat dat het dichtbij gelegen zeer stevige viaduct diende als munitiebunker.

Beschrijving

Van het 18^e -eeuwse batterij zijn twee duidelijke batterijmuren, een aan de westzijde en een aan de oostzijde, overgebleven evenals een deel van de fundamenten van de huizen van De Ruiter en van De Bosschieter (kanonnier).

Van de batterij uit 1940 zijn drie betonnen geschutsfundaties nog aanwezig, evenals een betonnen tafel die, gericht op de ingang van het Spaanse Water, waarschijnlijk richtinstrumenten bevatte. Restanten van een (ogenschijnlijk bewust gesloopt) gebouw liggen op en naast de 18^e -eeuwse fundamenten. Een betonnen kolom, vrijwel zeker voor een richtinstrument, bevond zich in het gebouw, maar staat nu in de open lucht. De toegangstrap aan de noordzijde van het gebouw bevindt zich in redelijke staat en leidt naar het Quarantainegebouw

Een gemetselde trap leidt vanaf de batterij in de richting van het viaduct, dat waarschijnlijk als munitiebunker werd gebruikt. Een smal asfaltpas leidt vanaf de batterij naar het Quarantainegebouw langs vier lage betonnen palen. Op een van deze palen staat in het cement een Chinese tekst geschreven. De sinoloog Ward Vermeer vertaalde deze tekst als: “Ter herinnering aan Wang, de piratendoder”.

Administratieve gegevens:

NAAM-vindplaatscatalogus nummer; C-099

Eilandelijk Ontwikkelingsplan (EOP) bestemming: Toeristisch gebied.

Geografische posities: De Ruiters Uitkijk

Batterij Caracasbaai

Redengeving

De zaak/terrein als boven beschreven is van algemeen belang wegens de betekenis voor de wetenschap en de cultuurhistorische waarde op grond van de volgende waardestellende criteria:

• Wetenschappelijke waarde als restanten van zeldzame en representatieve fortbatterijen uit de18^e eeuw en uit WOII.
• Cultuurhistorische waarde als onderdeel van de kustverdediging in twee historische perioden.
• Cultuurhistorische waarde als locatie van een van de vroegste Nederlandse verdedigingswerken op Curaçao.

Tot het hierboven vermelde archeologische monument behoort al hetgeen dat door bestemming of anderszins rechtens onroerend is.

Registratie: 24 november 2010

Afschrift Hypotheekbewaarder: 25 november 2010

Aanwijzingsbesluit: 7 oktober 2010

Publicatie: 7 oktober 2010

Inzage: 7 oktober t/m 19 november 2010

Literatuur

Geerts, S., Kaarten van Caracasbaai met detailkaart van De Ruyters Uytkeyk, 1754

Hartog, J., De forten, verdedigingswerken en geschutstellingen van Curaçao en Bonaire, 1997

Kraan, C.T., Het waarderen van archeologische vindplaatsen op Curaçao naar KNA 3.2. versie 1, 11 juni 2010