REGISTER VAN BESCHERMDE CULTUURHISTORISCHE ERFGOEDEREN
IJzerstraat 14, Otrobanda
Kadastrale gegevens: Stadsdistrict Sectie: B – nr. 1556
“Vrijstaand pand, samengesteld uit verschillende bouwmassa’s, alle met de nokken in noord-zuid richting. Twee bouwlagen met kappen, uitgezonderd een deel van de noordelijke aanbouw, dat uit één bouwlaag met lessenaarsdak bestaat. Het middelste deel, de hoofdbouwmassa, heeft twee naast elkaar gelegen zadeldaken, waarvan het oostelijke met aansluitend lessenaarsdak. Elk van beide zadeldaken ligt ingesloten tussen twee tuitgevels met 19e eeuwse topbeëindiging. Centraal in elke tuitgevel een oculus met gepleisterde omlijsting in de vorm van een zespuntige ster. In de beide noordelijke tuitgevels en in de zuidoostelijke tuitgevel onder het oculus een centraal geplaatst staand venster.
Het oostelijke zadeldak heeft aan de oostzijde twee dakkapellen met driehoekig topveld met 19e eeuwse topbeëindiging, geprofileerde zijconsoles en nagenoeg vierkante vensters.
Het westelijke zadeldak heeft aan de westzijde één dakkapel met driehoekig topveld en nagenoeg vierkant venster.
Het oostelijk deel van de hoofdbouwmassa heeft twee aanbouwen: aan de noordzijde een aanbouw met zadeldak en aan de westzijde een lessenaarsdak, aan de zuidzijde een aanbouw met een zadeldak. De zadeldaken van beide aanbouwen worden afgesloten door een puntgevel, aan de noordzijde met een centraal geplaatst oculus in een gepleisterde omlijsting. Alle daken zijn gedekt met rode oudhollandse dakpannen.
Gevels: gepleisterde en geverfde gevels.
Oostgevel: wegens de duidelijke bouwkundige eenheid worden de oostgevel van de hoofdbouwmassa en de oostgevel van de noordelijke aanbouw als één geheel beschreven.
Lijstgevel met geprofileerde gootlijst. Op de verdieping zes staande vensters, waarvan de twee noordelijke nog met houten shutterramen. Op de begane grond twee kleine staande vensters. Boven de vensters op de verdieping een over de gehele gevelbreedte doorlopende band.
Noordgevel:hoofdbouwmassa: op de verdieping drie staande vensters. Op de begane grond links een deur en rechts een staand venster. Boven de vensters op de verdieping een over de gehele gevelbreedte doorlopende band.
De aanbouw tegen de noordgevel van de hoofdbouwmassa: deze bestaatuit een kern van twee bouwlagen met kap en een iets kortere galerij aan de westkant van één bouwlaag met lessenaarsdak (1).
Noordgevel kern: op de verdieping één staand venster met ongeprofileerde waterlijst.
Westgevel kern: lijstgevel met een smalle ongeprofileerde gootlijst. Op de verdieping van de kern twee staande vensters. In de westgevel van de galerij rechts een brede en links een smalle deuropening.
Westgevel: hoofdbouwmassa: zonder lijst recht afgesloten blinde gevel.
Zuidgevel: hoofdbouwmassa: op de verdieping een deur, waarboven een over de gehele gevelbreedte tot aan de zuidelijke aanbouw doorlopende band. Boven deze band centraal boven de deur een liggend ovaal medaillon met gepleisterde omlijsting en de tekst: “”57 1861″”, waarbij “”57″” boven “”1861″” geplaatst is.
Aanbouw tegen de zuidgevel van de hoofdbouwmassa: twee bouwlagen met kap.
Oostgevel: lijstgevel met brede eenvoudig geprofileerde gootlijst,die langs de zuidgevel doorloopt. Op de verdieping rechts een deuropening en links een staand venster. Op de begane grond links en rechts een deuropening en daar tussen een staand venster. Boven de linker deuropening en boven het venster een eenvoudig geprofileerde waterlijst. Op de hoek van oost- en zuidgevel een gemetselde standgoot.
Zuidgevel aanbouw: de puntgevel staat achter de boven vermelde eenvoudig geprofileerde gootlijst, die aansluit bij de gootlijst van de oostgevel. Op de verdieping één staand venster met houten shutterramen. Op de begane grond een staand luikvenster.
Aan de oostzijde manshoge stenen muur als erfafscheiding, aansluitend bij de oostgevel van de hoofdbouwmassa. Aan de zuidzijde sluit bij deze muur een poort aan bestaande uit twee stijlen die een aan de bovenzijde flauw gebogen bekroning dragen. Zowel de stijlen als de bekroning zijn versierd met smalle geprofileerde lijsten.
Voor deze poort en tussen de noordgevel van de hoofdbouwmassa en de noordelijke aanbouw oude breuksteen bestrating.
(Opmerkingen:
(1) Lessenaarsdak inmiddels nagenoeg geheel verdwenen.)
Redengeving:
Gebouw als boven beschreven van algemeen belang wegens schoonheid en betekenis voor de wetenschap op grond van de volgende waardestellende criteria:
– architectuurhistorische en esthetische waarde wegens de complexe opbouw van het geheel door middel van diverse bouwmassa’s met uiteenlopende afmetingen;
– architectuurhistorische waarde wegens de relatie van de duidelijke 19e-eeuwse architectuurstijl met de nog aanwezige bouwdatum (1861) in de gevel;
– architectuurhistorische en esthetische waarde daar het samen met de panden IJzerstraat 10 – 12 en IJzerstraat 16 – 18 – 20 een karakteristieke compacte cul-de-sac vormt die voorzien is van de originele breuksteen bestrating;
– monumentale ensemblewaarde daar het onderdeel vormt van een groter te beschermen stedebouwkundig geheel.
Tot het hierboven vermelde monument behoort al hetgeen dat door bestemming of anderszins rechtens onroerend is.”
Registratie: 1994-03-25
Afschrift Hypotheek: 1994-04-06
Aanwijzing Besluit: 1994-01-28
Publicatie: 1994-02-08
Inzage: 1994-02-09
