REGISTER VAN BESCHERMDE CULTUURHISTORISCHE ERFGOEDEREN
Huis Arrarat, President Romulo Betancourt Boulevard 2
Kadastrale gegevens: Sectie: I – A – Nummer: 4899
Vrijstaand complex van woonhuis, aan de noordzijde van de Pres. Romulo Betancourt Boulevard, en aansluitende bijgebouwen, met de nok NW-ZO gericht. Ozinga (1959, pag. 206) dateert het huis als in oorsprong 18e-eeuws en refereert aan de mogelijkheid dat de achtergalerij met zwaardere muren tot een oudere batterij op de plaats zou hebben gehoord.
Het geheel bestaat uit een hoofdgebouw met kleinere aanbouwen en twee lange zijvleugels, alle tegen elkaar aangebouwd, met eigen kappen en met zuidelijke terrassen over de gehele breedte. De gebouwen zijn opgetrokken in steen.
Het hoofdgebouw heeft begane grond en kapverdieping, de overige delen zijn opgetrokken over één bouwlaag en kap. Het hoofdgebouw heeft een rechthoekige plattegrond bestaande uit een kern met een galerij aan de langszijden. Het huis heeft een steil opgaand zadeldak boven de kern, een aansluitend lessenaarsdak boven de voorgalerij, een lessenaarsdak met de hoge zijde op het noordoosten (achterzijde) boven de brede achtergalerij, alle gedekt met rode Oudhollandse pannen. (1) Het dak van de kern is gevat tussen tuitgevels met deklijst en halfronde topbeëindiging. (2) In de geveltoppen is een halfronde oculus met wenkbrauw aangebracht. In de zijvlakken van de voorgalerij is een ventilatiegat aangebracht. Op het zadeldak staan drie dakkapellen op het zuidwesten en één op het noordoosten met topveld op zijconsoles en staand venster met houten shutterramen. Het topveld heeft een geprofileerde deklijst met verschillende malen uit- en inzwenkend verloop en halfronde topbeëindiging. (3)
Zadeldaken zijn aangebracht op de beide lange zijvleugels. Op het noordwesten een klein zadeldak van de voormalige regenbak tussen tuitgevels als van het hoofdgebouw en een langgerekt zadeldak tussen puntgevels met deklijst. Op het zuidoosten een langgerekt zadeldak tussen tuitgevels als aan het hoofdgebouw. Het dak is gedekt met (geverfde) zwartgeglazuurde Oud-Hollandse pannen. Een lessenaardak boven de keukenuitbouw (4) en een schilddak met overstek boven de kleine nieuwere voorbouw.
De gevels zijn gepleisterd en geverfd. De voorgevel (zuidwestgevel) heeft drie aanbouwen voor de eigenlijke voorgalerij. Links en rechts tegen de hoeken staat een blokvormige massa van twee bouwlagen. De gootlijst van de voorgalerij wordt hierop voortgezet. Het benedendeel van de blokvormige massa’s, dat een voormalige regenbak bevat, ligt in de helling van het terrein en dus beneden het vloerniveau van het huis. De noordwestelijke aanbouw heeft een flauwhellend lessenaarsdak met de hoge zijde aan de voorzijde. Het is gedekt met rode kruispannen. De zuidoostelijke aanbouw heeft een afdekking bestaande uit een betegeld terras. Dit dakterras en de bovenzijde van de noordwestelijke aanbouw heeft een geajoureerde borstwering respectievelijk een attiek en balustradekolommen. Centraal voor de gevel ligt een latere, rechthoekige voorbouw van enkele bouwlaag onder schilddak. Het bevat een centrale deur en aan weerszijden een staand venster met houten shutterramen en een deur op beide korte zijden. De openingen hebben een omlijsting van geprofileerde spiegelbogen, een motief ontleend aan het interieur van de oudere kern. De vrijliggende delen van de galerijgevel laten de gootlijst zien: twee banden, eindprofiel en tussenprofielen. Beide delen tussen de aanbouwen hebben twee staande vensters met houten shutterramen. Voor de gevel ligt een terras dat toegankelijk is via een trap tussen iets uitzwenkende borstweringen met golvend bovenvlak. Het terras had een geajoureerde borstwering conform die van de vierkant aanbouwtjes met waterbak. Aan weerszijden ervan zijn plantperken aangelegd met gebogen randmuren. De noordwestelijke zijgevel heeft een opgeklampte houten deur op de kapverdieping onder afdak op twee zuilen. (5) De zuilen staan op de borstwering van een klein bordes dat via een tweezijdig opgaande wenteltrap (14 treden) uit gele handvorm bakstenen bereikt wordt. De borstwering heeft een halfronde band op het bovenvlak. Onder het bordes is een toegang tot de begane grond te onderscheiden. (6) In de voorgalerij is een enkelvoudige opgeklampte houten deur gemaakt. De achtergalerij heeft een halfronde doorgang met enkelvoudige opgeklampte houten deur. Voor de trap ligt een voormalig klein terrasvlak. Twee kolommen en enkele treden van een toegang op het noordwesten zijn in de afscheidingsmuur aanwezig. De zuidoostelijke zijgevel komt vrijwel overeen met die op het noordwesten. De deur heeft een waterlijst. De trap is iets minder regelmatig gedraaid met een tussenliggende benedeningang. In de voorgalerij is een opgeklampte houten deur onder waterlijst aangebracht.
De achtergevel (noordoostgevel) van het hoofdgebouw toont de hoge gevelbeëindiging zonder gootlijst. De gevel heeft een centrale deur met links twee vensters en rechts één venster. Op dit linkereind ligt een keukenuitbouw. Boven de openingen loopt een band over gevelbreedte. Voor de keuken en over de breedte van het hoofdgebouw ligt een terras dat gedeeltelijk betegeld is met marmeren tegels en afgezet met een borstweringsmuur die een bovenvlak van gele baksteen bezit. Vanaf het terras ging een stenen trap omlaag die over het benedengedeelte nog intact is.
Van het interieur is de verdeling in voorgalerij, kern en achtergalerij duidelijk aanwezig. De voorgalerij, een ongedeelde lange ruimte, heeft drie spiegelboogvormige doorgangen naar de ruimte van de voorbouw. De voorbouw heeft een houten koofplafond en houten lijstwerk rond de doorgangen en venster als in de kern van het huis. De kern is verdeeld in drie vertrekken. De centrale zaal heeft een spiegelboogvormige doorgang naar de galerijen en een boogvormige naar beide zijvertrekken. Het linker vertrek (noordwest) heeft een venster en doorgang in beide kernmuren. Het rechter vertrek twee vensters. De achtergalerij is waarschijnlijk een ongedeelde ruimte geweest met keuken op het noordwesten.
De binnenvensters zijn waarschijnlijk alle schuifvensters met roedenverdeling geweest zoals in enkele van de kozijnen nog aanwezig. (7)
Tussen de noordwestelijke zijvleugel en het hoofdgebouw ligt de kleine massa van de voormalige regenbak. De daklijst heeft enkele gootband. Daarop sluit de lange vleugel aan met aan de voorgevel (zuidwestgevel) een gootband. In de gevel zijn van links naar rechts aangebracht: venster en deur, venster en deur, deur, venster en deur, deur. Het zijn enkelvoudige, opgeklampte deuren en luiken met voor de deur steeds een stoeptrede, die de strook plantenbakken langs de gevel onderbreken. Langs de buitenrand van het terras loopt een plantenbak over gehele lengte. De terrasstrook voor het gebouw is bestraat met gele handvorm bakstenen. Op het noordwesten is een (dichtgezette) toegang tussen kolommen, met enkele treden omlaag. Op deze gebouwhoek staat een ronde stenen voet. De achtergevel (noordoostgevel) heeft geen gootlijst en bevat vijf kleine staande vensters met waterlijst.
De zuidoostelijke zijvleugel heeft een gootlijst gelijk aan die van de voorgalerij, die als uitwendige lijst langs de zijgevel wordt doorgezet en een standgoot op de zuidhoek heeft. Onder deze gootlijst sluit een lessenaarsdak aan dat een open galerij overdekt, gesteund op 8 versmallende kolommen. De kolommen hebben geen voetplaat, wel eenvoudig kapiteel en vierkante dekplaat. De gevel bevat viermaal een venster en deur, alle voorzien (geweest) van houten shutters. De vensters gaan naar binnen open en hadden aanvankelijk luiken aan buitenzijde, zoals scharnierpunten aangeven. Boven de muuropeningen loopt een band over de gehele gevelbreedte. Op de zuidoosthoek een dwarsmuur ter breedte van de galerij met een (dichtgezette) boogvormige doorgang. Voor de gevel ligt een terras. De achtergevel (noordoostgevel) bevat zes vensters.
(Opmerkingen:
- Het lessenaarsdak van de achtergalerij komt vreemd voor en het is niet goed na te gaan in hoeverre deze situatie oorspronkelijk is. Mogelijk gaat het hier evenwel om het oudste deel van het gebouw.
- De halfronde topbeëindigingen waren voorzien van een peervormige bekroning.
- De halfronde topbeëindigingen van de dakkapellen waren eveneens voorzien een peervormige bekroning.
- Dit dak was eveneens gedekt met zwartgeglazuurde Oud-Hollandse dakpannen.
- De pannen op het afdak hebben een fabrieksmerk: “Jph. Mouraille, Seon – St. André, Marseille”.
- Thans dichtgezet.
- Dit zijn geen 18de-eeuwse exemplaren.)
Redengeving
Het gebouw als boven beschreven is van algemeen belang wegens schoonheid en volkskundige waarde op grond van de volgende waardestellende criteria:
- ensemblewaarde als samenhangend complex van hoofdgebouw, zijvleugels, regenbakken, terrassen en vanwege de hoge ligging;
- architectuur- en cultuurhistorische waarde vanwege de voor Curaçao kenmerkende plattegrond met kern en voor- en achtergalerij;
- architectuurhistorische waarde vanwege de uitvoering van lijstwerk aan dakkapellen en goten, vanwege de uitwendige trappen op korte gevels, vanwege de inwendige indeling met oorspronkelijk muuropeningen en de geajoureerde borstweringen respectievelijk attiek.
Tot het hierboven vermelde monument behoort al hetgeen dat door bestemming of anderszins rechtens onroerend is.
Registratie: 21 februari 2005
Afschrift Hypotheekbewaarder: 25 februari 2005
Aanwijzingsbesluit: 8 augustus 2003
Publicatie: 8 augustus 2003
Inzage: gedurende 6 weken vanaf 8 augustus 2003
Storende elementen
Het afdak op twee zuilen voor de zuidoostelijke zijgang van de voorgalerij is een latere toevoeging en doet afbreuk aan de monumentale waarden van het complex.
