REGISTER VAN BESCHERMDE CULTUURHISTORISCHE ERFGOEDEREN
Fort aan de Sint Michielsbaai
Kadastrale gegevens: meetbrief nr. 1528,92 en overige gronden te Klein Sint Michiel
Inleiding
Reeds in het begin de 18e-eeuw wilde directeur Nicolaas van Beek – evenals aan andere buitenbaaien – versterkingen aanleggen aan de Sint Michielsbaai. Pas in het midden van de 18e-eeuw werd dit met meer voortvarendheid ter hand genomen. Het ontwerp voor het fort dat toen tot stand is gekomen is zeer waarschijnlijk van de ingenieurs Esdré en Schrijver, naar wiens aanwijzingen de werken moesten worden uitgevoerd. De batterij vertoont grote gelijkenis met het ontwerp voor de versterking aan de Piscaderabaai, dat eveneens zeer waarschijnlijk door de ingenieurs Esdré en Schrijver is ontworpen. De plannen voorzagen in een vierkante toren met overwelfde ruimten voor kruitkamer, voorgelegen provisiekamer en gang met trap naar het afsluitende platform. Alleen de lage batterij en een klein gedeelte van de toren is gereedgekomen.
De Fransen hebben in 1800 het fort bezet. Toen de Engelsen in 1807 het eiland voor de tweede keer bezetten hebben zij op het fort een seinpost ingesteld.
Het fort ligt op het hoogste punt van de oostzijde van de Sint Michielsbaai.
Beschrijving
De versterking bestaat uit een stervormige batterij en de restanten van een toren. Ten noorden van de batterij is nog een kleine geschutstelling.
De batterij en de toren zijn opgetrokken in steen. De muren zijn gepleisterd en geverfd. Op de vloer van de batterij zijn restanten van een bestrating van klinkers. De bovenzijden van de borstweringsmuren is schuin aflopend naar buiten. Het vrije middengedeelte wordt grotendeels ingenomen door de toren van 46 voet in het vierkant buitenwerks met schuinsopgaande muren. (l) In de zeer dikke muren van de toren zijn smalle schiet- en/of ventilatieopeningen.
De toren bevat twee overwelfde ruimten. (2) Eén ruimte is toegankelijk door middel van een smalle boogvormige doorgang. De andere ruimte heeft slechts een opening boven in het gewelf.
- A) Op korte afstand ten noorden van de stervormige batterij is nog een kleine geschutstelling bestaande uit twee onder een stompe hoek aansluitende muren met embrasures. De muren zijn opgetrokken in steen en zijn gepleisterd. (3)
(Opmerkingen:
- De muren van de toren van het fort hadden een binnen hoogte van 31,5 voet (Ozinga, p.102).
- De functie van deze ruimten is niet helemaal duidelijk.
- Sommige embrasures zijn dichtgezet.)
Redengeving:
Het gebouw als boven beschreven is van algemeen belang wegens schoonheid en volkskundige waarde op grond van de volgende waardestellende criteria:
- architectuur- en cultuurhistorische waarde vanwege de zeldzaamheid van dit monument van vestingbouwkunde;
- historische waarde voor de geschiedenis van de defensie van het eiland, vanwege de prominente ligging aan de Sint Michielsbaai en het feit dat het fort tijdens de tweede Engelse bezetting (1807-1816) als seinpost is gebruikt
- ensemblewaarde als een van de forten aan de buitenbaaien van Curaçao waarvan het oorspronkelijke ontwerp identiek was aan het ontwerp voor het fort aan de Piscaderabaai.
Tot het hierboven vermelde monument behoort al hetgeen dat door bestemming of anderszins rechtens onroerend is.
Registratie: 4 oktober 2001
Afschrift hypotheekkantoor: 11 september 2001
Aanwijzingsbesluit: 7 augustus 2001
Publicatie: 13 augustus 2001
Inzage: 30 dagen vanaf 13 augustus 2001
