REGISTER VAN BESCHERMDE CULTUURHISTORISCHE ERFGOEDEREN
Landhuis Vredenberg
Kadastrale gegevens: Sectie: 5 – Meetbrief Nr.: 3S – 750
Landhuis Vredenberg, ook bekend onder de naam Cunucu Abao, werd naar alle waarschijnlijkheid in één keer gebouwd in de tweede helft (laatste kwart?) van de 19e-eeuw. In de balkonopbouw aan voorzijde is een herbouwdatum 1911 aangegeven, voor de voorzijde maar mogelijk ook voor andere delen, waaronder de ramen van de begane grond, de dakkapellen en een kleine aanbouw op het noordoosten. Een bijgebouw dateert uit 1907. (Grotere uitbreidingen aan het huis dateren van na 1950.)
(De plantage)
De plantage ligt op relatief vochtig terrein met verscheidene waterputten. Het landhuis ligt aan de noordrand van het vlakke terrein. In de onmiddellijke nabijheid van het landhuis liggen als historische elementen verder het restant van de erfmuur (A), een regenbak (B), een magasina (C), en in het hofje twee waterputten (D)(E), een waterbak (F) en twee rooien en dammen (G).
Het regelmatig opgezette landhuis heeft een rechthoekige plattegrond en een keukenuitbouw op het zuidwesten en is in steen opgetrokken over twee bouwlagen en kap, met de nok ongeveer O W gericht. Het pand bestaat uit een kern en galerijen, alle van twee verdiepingen. Het huis heeft een zadeldak en aansluitende lessenaarsdaken boven de galerij. De daken zijn gedekt met oudhollandse pannen (geverfd) en liggen gevat tussen tuitgevels met 19e-eeuwse topbeëindiging, schouders en geprofileerde deklijst. Op het zadeldak staan tweemaal twee dakkapellen voorzien van driehoekig topveld met deklijst, zijconsoles en staande luikvensters (1).
De gevels zijn gepleisterd en geverfd. De langsgevels hebben smalle geprofileerde gootlijst en eronder twee banden over gevelbreedte, waarbij de onderste als waterlijst vlak boven de verdiepingsvensters loopt. De staande verdiepingsvensters hebben voor een goed deel de oorspronkelijke schuifvensters (2). De staande beneden vensters hebben een waterlijst, houten shutterramen aan de binnenzijde (3).
Als voorgevel lijkt de gevel naar de straat (noordgevel) op te vatten. Deze heeft volgens vijf assen op de verdieping en begane grond een centraal geplaatste deur en aan weerszijden twee vensters (links één, resp. twee vervangen). Voor de gevel ligt een smal terras en erboven staat een balkon op betonnen kolommen met in de borstwering de natuurstenen plaquette: “Reb[uilt] by/ H. Gorsira/ 1911” (4).
De oostelijke zijgevel heeft een venster in de top en eronder twee muurankers met ijzeren pennen. De verdieping heeft een venster in de kern (verkleind) en achtergalerij en beneden een in de achtergalerij (5).
De westelijke zijgevel heeft een luikvenster in de top, drie vensters op de verdieping (één vervangen) en twee beneden (één vervangen).
Tegen de achtergalerij staat een keukenaanbouw onder lessenaardak gedekt met oudhollandse pannen en met deuren op noord en zuid, een venster op het westen.
Tegen de westmuur is een kookplaats met schoorsteen en aansluiten een oven met pannendek geplaatst.
De achtergevel (zuidgevel) is ingedeeld volgens vijf assen, op de verdieping met vensters, op de begane grond een centrale deur en aan weerszijden twee vensters. Over gevelbreedte ligt een terras met lage borstwering en centrale trap met halfronde treden. Dit terras wordt na een afgeronde hoek als smalle strook langs de oostgevel doorgezet.
Het interieur heeft de hoofdindeling in drie delen. De begane grond heeft in de as van de deuren twee doorgangen met rondbogen. De kern is in drie ruimten verdeeld: twee vertrekken die vanuit de centrale tussenruimte toegankelijk zijn. De deuren zijn houten paneeldeuren en hebben 19e-eeuwse omlijsting die alleen op deze plek in het huis voorkomt. De indeling met een dergelijke kleine tussenruimte komt laat 19e-eeuws voor en is voor landhuizen ongebruikelijk.
(De voorgalerij)
De voorgalerij is één ruimte en bevat op het westeinde een 19e-eeuwse houten trap die met twee steken naar de verdieping opgaat. De achtergalerij is als de kern in drieën gedeeld (mogelijk in een latere fase). In de drie delen is de enkele balklaag van de verdieping in zicht. De verdieping heeft een kern die in twee ruimten is gedeeld volgens 4:1 met het kleinste vertrek op het westen. De galerijen zijn één ruimte (6). De kernmuren volgen de indeling van de gevels met een doorgang in de as, hier van rondboog voorzien, en verder met vensters. Twee schuifvensters zijn in tact (de overige zijn dichtgezet).
Ten zuiden van het huis staat een bijgebouw op rechthoekige plattegrond, de magasina (C), in steen opgetrokken over één bouwlaag en voorzien van een zadeldak, met de nok evenwijdig aan die van het landhuis. Het is gedateerd: “AN. 1907”.
Het dak is gedekt met oudhollandse pannen (geverfd) en is gevat tussen vlakke tuitgevels met schouders (7).
Ten zuiden en oosten daarvan begint een hofje. Ten zuiden van dit bijgebouw staat een stenen, gepleisterde ronde put (D). Ten oosten van het landhuis bevindt zich een waterbak (F). Nog oostelijker, naast Bramendiweg 202, staat een stenen en gepleisterde put met een rand van twee over elkaar geschoven cirkels (E). Meer naar het zuiden liggen twee evenwijdige rooien in O W richting en gevat tussen dammen G). Op het talud aan weerskanten staan bomen.
(Opmerkingen:
- Mogelijk zijn de dakkapellen in 1911 opnieuw opgetrokken.
- Overige ramen zijn vervangen door glazen shutters, o.a. op het oosten.
- Ze waren van de buitenzijde voorzien van luiken, zoals scharnierpunten aangeven.
- In huidige vorm dateert het balkon waarschijnlijk van na 1950.
- Tegen de voorgalerij is een recente aanbouw gepleegd van twee bouwlagen en tegen de kern staat een kleine uitbreiding.
- Enkele latere tussenwanden in het zuidelijk deel.
- Op het zuiden en oosten aanbouwen.)
Redengeving:
Het gebouw als boven beschreven is van algemeen belang wegens schoonheid en volkskundige waarde op grond van de volgende waardestellende criteria:
- ensemblewaarde vanwege de samenhang van landhuis, bijgebouw en putten;
- architectuur en cultuurhistorische waarde als landhuis met een voor Curaçao kenmerkende opzet met kern en voor en achtergalerij en terrassen hier over twee bouwlagen;
- architectuurhistorische waarde vanwege onderdelen als schuifvensters en kookplaats met oven.
Tot het hierboven vermelde monument behoort al hetgeen dat door bestemming of anderszins rechtens onroerend is.
Registratie: 1996-08-30
Afschrift Hypotheekbewaarder: 1996-09-13
Aanwijzingsbesluit: 1996-06-04
Publicatie: 1996-06-11
Inzage: gedurende 30 dagen vanaf 1996-06-11
