Landhuis Bona Vista, Djonora Marthaweg z.n., Willemstad

• 1. :

REGISTER VAN BESCHERMDE CULTUURHISTORISCHE ERFGOEDEREN

Landhuis Bona Vista

Kadastrale gegevens:  rest.Meetbrief Nr. 47/1947

Inleiding
Landhuis Bona Vista heeft een voorgevel uit de tweede helft van de 19^e-eeuw, maar is in de kern ouder, mogelijk 18^e-eeuws. Er zijn vier onderdelen te onderscheiden die waarschijnlijk na elkaar tot stand zijn gekomen. De kern is het oudste, met achtergalerij over het middendeel. Op de kern sluiten twee achtervleugels aan met regenbak op het westen. De middenpartij van de voorbouw dateert uit een derde fase (XIXB) en wellicht werd in dezelfde periode het westelijke keukengebouw neergezet. De flankerende hoekdelen van de voorbouw werden pas omstreeks 1930-1940 toegevoegd.
Het landhuis ligt op een heuvel ten noorden van de Djonora Marthaweg. De historische bebouwing bestaat uit het landhuis, een losstaand keukengebouw en een koetshuis annex paardenstal.

Beschrijving

Landhuis
Het landhuis heeft een plattegrond van samengestelde massa’s, opgetrokken in steen over één bouwlaag en kap en met de hoofdnok oost-west gericht. De kern heeft een zadeldak gevat tussen vlakke puntgevels met een halfrond ventilatiegat in de top. De dwars geplaatste achtervleugels hebben zadeldaken die zijn gevat tussen tuitgevels met eenvoudig geprofileerde topbeëindiging bestaande uit een klein driehoekig fronton met daaronder een rechthoekig lijstwerk. De vleugels hebben een vlakke gootlijst. Tussen de vleugels ligt een smalle achtergalerij. De voorbouw heeft een zadeldak met stenen nok die op de kern aansluit en aan de voorzijde een gevellijn die door de afgeronde hoeken en halfronde topbeëindiging en met geprofileerde deklijst een weinig krachtig silhouet maakt. Deze daken zijn gedekt met rode oudhollandse pannen. De hoeken zijn vlak- of nagenoeg vlakgedekt.

De gevels zijn gepleisterd en geverfd.
De voorgevel (zuidgevel) heeft in de middenpartij een centrale ingang, bestaande uit een paneeldeur met shutters en een geprofileerde waterlijst. In de as boven de deur is een staand venster met een shutterluik, eveneens met een geprofileerde waterlijst. De middenpartij is afgezet met hoeklisenen, die aan de bovenzijde aansluiten op een horizontale lijst over de hele gevelbreedte. De hoekdelen hebben beide een staand venster met houten shutterramen en geprofileerde waterlijsten. Voor de middenpartij ligt een rechthoekig terras met gesloten borstwering en centrale toegangstrap tussen licht gespreide borstweringen. Aan de westzijde is het terras via een gebogen strook met het terras op het westen verbonden.
De westelijke zijgevel bevat een staand venster en een deur in het voorgedeelte, een deur in de kern en twee nagenoeg vierkante vensters in de achtervleugel. In het voorgedeelte en in de kern hebben het raam en de paneeldeuren shutters, in de achtervleugel bevinden zich opgeklampte houten luiken in de vensteropeningen. Het westelijk terras met toegangstreden op het zuidwesten is bestraat met gele IJsselstenen (ca. 18 x 8,5 cm). Voor de deur van de kern is een gang als verbinding met het keukengebouw. Op de vloer van deze gang liggen ook IJsselstenen. Op de noordwesthoek ligt een gedeeltelijk in de grond gelegen regenbak met een overloop aan de noordzijde en een flauw hellend lessenaardak dat afwatert aan de gevelzijde.
De oostelijke zijgevel bevat staande vier vensters: één in het voorgedeelte, één in de kern en twee in de achtervleugel. De vensters zijn voorzien van shutterramen.
De achtergevel bevat in de vleugels elk één venster en in de achtergalerij een deur. In de as van de achterdeur is een centrale toegangstrap tussen rechte borstweringen.

Interieur
Het interieur heeft enkele karakteristieke elementen. De muuropeningen in de kern hebben de oudste profiellijsten van drie typen, andere openingen hebben geen lijsten. De noordelijke kernmuur bevat twee houten schuifvensters. Het plafond van de voorbouw en de oostelijke slaapkamer in de kern zijn afgetimmerd met kraalschroot. Deze slaapkamer en de westelijke vleugel hebben houten vloeren.

Bijgebouwen
A.         Het keukengebouw op het westen heeft een rechthoekige plattegrond, is opgetrokken in steen over één bouwlaag en heeft een zadeldak met de nok in de as van de hoofdnok. Het zadeldak is gedekt met rode oudhollandse pannen, heeft een overstek en is gevat tussen vlakke puntgevels met een ruitvormig ventilatiegat in de toppen. De toegang is naar het huis gericht, de noord- en zuidgevel hebben beide één staand venster met opgeklampte houten luiken. De kap is opgebouwd uit gekoppelde sporenparen met spijkerplaat en koppelbalk en langsverband van ingelaten nokbalk.

B.         Ten westen van het huis staat een voormalig koetshuis met een rechthoekige plattegrond, opgetrokken in steen over één bouwlaag en schilddak met rode oudhollandse pannen en een overstek; tegen de lange noordgevel ligt de een voormalige paardenstal waarvan het lessenaardak aansluit op het dak van het koetshuis. De gevels zijn gepleisterd en geverfd. In de oostelijke gevels zijn respectievelijk een grote opening van een poort en een deuropening.

(Opmerkingen:

1. Tegen de achtergalerij zijn nieuwere stukken aangebouwd. Er zijn nog delen van de oorspronkelijke gootlijst van de achtergalerij zichtbaar.
2. De daken zijn gedekt met golfplaten en hebben een overstek.
3. De gang is overdekt met een zadeldakje op betonnen kolommen en muur.
4. Doordat er tegen de voorbouw een aanbouw met badkamer is geplaatst is zeer waarschijnlijk een oorspronkelijk raam verdwenen.
5. Later werd het gebouw aan de noordzijde met schuren uitgebreid.)

Redengeving
Het gebouw als boven beschreven is van algemeen belang wegens schoonheid en volkskundige waarde op grond van de volgende waardestellende criteria:

• architectuur- en cultuurhistorische waarde als landhuis met een kern en uitbreidingen uit verschillende fasen, terrassen, keukengebouw en koetshuis;
• architectuurhistorische waarde vanwege de voorgevel, en onderdelen als schuifvensters in de kern en deuromlijstingen:
• idem, vanwege het losstaande keukengebouw.

Tot het hierboven vermelde monument behoort al hetgeen door bestemming of anderszins rechtens onroerend is.

Registratie: 1999-11-29
Afschrift Hypotheekbewaarder: 1999-12-13
Aanwijzingsbesluit: 1999-10-29
Publicatie: 1999-11-05
Inzage: gedurende 30 dagen vanaf 1999-11-05