REGISTER VAN BESCHERMDE CULTUURHISTORISCHE ERFGOEDEREN
Landhuis Koningsplein
Kadastrale gegevens: 5 – 3M – 411
De plantage ligt ten oosten van het Schottegat, nabij de oudste landingsplaats van de Nederlanders op Curaçao. Het landhuis ligt op een heuvel, het hoogste punt in het terrein. Het regelmatig uitgevoerde landhuis heeft een rechthoekige plattegrond bestaande uit kern, voor- en achtergalerij en is opgetrokken in steen over één bouwlaag en kap met de nokken W-O gericht. Het huis heeft drie evenwijdige zadeldaken met zakgoten tussen de kappen. (1) Het bredere kerndak heeft de hoogste nok. Het kerndak bevat tweemaal een dakkapel in de as. De toppen hiervan komen overeen met de geveltoppen waartussen de daken zijn gevat: puntgevels met elliptische topbeëindiging en geprofileerde deklijst. In toppen zijn staande vensters aangebracht met houten shutterramen (enkelvoudige in de geveltoppen van de galerijen) en voorzien van vlakke waterlijsten. Rondom de gevels loopt een brede, geprofileerde gootlijst die aan de zijgevels over de breedte van de galerijen een extra uitkragend profiel heeft.
De gevels zijn gepleisterd en geverfd. De vensters zijn alle van eenzelfde type: staande vensters met houten shutterramen en vlakke waterlijst; de deuren: paneeldeuren met houten shutters. De voorgevel (zuidgevel) is symmetrisch opgezet volgens zeven assen. Centraal in de gevel en op de buiteneinden zijn deuren aangebracht en de overige assen bevatten vensters. Op de hoeken zijn sterk aangezette hoekpilasters aangebracht met cannelures, sokkel en verkropte kroonlijst. Hierin zullen (in ieder geval op het oosten) standgoten verwerkt zijn. Verder wordt de gevel geleed door twee vlakke lisenen naast de buitenste deuren (waarschijnlijk corresponderend met vm. binnenmuren).
De westelijke zijgevel bevat een venster in de voorgalerij en kern. Op de gevel sluiten dwars twee boogvormige doorgangen (thans dichtgezet) aan (waarschijnlijk vm. aquaduct op boog). (2) De oostelijke zijgevel bevat driemaal een venster. De achtergalerij (noordgevel) heeft zeven assen als de voorgevel met een centrale toegang en een deur met trap op het oosten en voor het overige vensters. Voor de centrale deur liggen een halfrond bordes en een toegangstrap tussen gespreide borstweringen met afgeronde eindkolommen en ingesnoerd, halfrond bovenvlak. De treden zijn gebogen en hebben afwerking met gele bakstenen. De hoeken van de gevel hebben de pilasters van de voorgevel, nu met hoger opgetrokken sokkel. Lisenen als aan de voorgevel.
Het interieur is regelmatig ingedeeld volgens de drie hoofdonderdelen. De kern bestaat uit een ruime sala met aan beide einden een klein aangrenzend vertrek. De vensters in de kernmuren en de westelijke deur hebben een geprofileerde omlijsting. Rondom zijn de wanden voorzien van plinten. De kern heeft een enkelvoudige balklaag. In het westelijk vertrek is de raveling van de zoldertrap te zien. De beide galerijen zullen als de kern in drie delen gedeeld zijn geweest; aanzetten van de tussenmuren bleven aanwezig. De plafonds zijn vlak afgetimmerd met kraalschroot.
Een terras strekt zich uit over de breedte van de voorgevel en wordt langs de oostelijke zijgevel doorgezet. Het is omgeven door een lage borstwering. Op het oosten is onder het terras een grote regenbak aanwezig. Het terras is betegeld met diagonaal gelegde rode tegels (33 x 33 cm). Het terras heeft een toegangstrap in de as van de voorgevel. De gespreide borstweringen krullen beneden om in ronde kolommen en hebben ingesnoerd, halfrond bovenvlak. Bovenaan de trap eindigen ze in korte, gecanneleerde kolommen op sokkel. De gebogen traptreden zijn afgewerkt met gele baksteen (ca. 16 x 7,5 x 4 cm). Op het noorden ligt een tweede trap met golvend bakstenen bovenvlak van de borstweringen.
(Opmerkingen.
- De daken waren gedekt met rode Oudhollandse pannen. Deze zijn vervangen door nieuwe pannen.
- Het ernaast gelegen bijgebouw bevat zeer waarschijnlijk elementen van een oud bijgebouw.)
Redengeving
Het gebouw als boven beschreven is van algemeen belang wegens schoonheid en volkskundige waarde op grond van de volgende waardestellende criteria:
- architectuur- en cultuurhistorische waarde als landhuis bestaande uit een kern met galerijen en terrassen;
- architectuurhistorische waarde vanwege de detaillering van gevels en interieur;
- ensemblewaarde vanwege de situering in het terrein.
Tot het hierboven vermelde monument behoort al hetgeen door bestemming of anderszins rechtens onroerend is.
Registratie: 21 februari 2005
Afschrift Hypotheekbewaarder: 25 februari 2005
Aanwijzingsbesluit: 8 augustus 2003
Publicatie: 8 augustus 2003
Inzage: gedurende 6 weken vanaf 8 augustus 2003
