REGISTER VAN BESCHERMDE CULTUURHISTORISCHE ERFGOEDEREN
Landhuis Jongbloed
Kadastrale gegevens: Sectie: – Meetbrief Nr.: 560/1975
Inleiding
Het huis bestaat uit twee delen uit verschillende bouwperioden. Het oudere deel is een bescheiden stenen woonhuis met een aanbouw en een keuken uit het laatste kwart van de 19e-eeuw. Het is gebouwd door Cornelis Sprockel. Zijn zoon Wiles Olivier Sprockel heeft omstreeks 1920 een dwarsvleugel toegevoegd.
Het huis ligt aan de oostzijde van de voormalige plantage, ten westen van de voormalige tuin Liverpool en het huidige Hofje Pachi Sprockel.
Beschrijving
Het 19e-eeuwse woonhuis heeft een rechthoekige plattegrond. Het is opgetrokken in steen over een enkele bouw en heeft een zadeldak. De nok is oostwest gericht. Het zadeldak is gevat tussen twee vlakke tuitgevels met een 19e-eeuwse topbeëindiging. Het dak is gedekt met Oudhollandse dakpannen. Aan de lange zijde op het noorden is een aanbouw.1) Op de westzijde van de aanbouw sluit de keuken aan. Deze heeft een nagenoeg vierkante plattegrond. De keuken is opgetrokken in steen over een enkele bouwlaag en heeft een lessenaarsdak met de hoge zijde op het oosten.
De gevels zijn gepleisterd en geverfd. De openingen in het 19e-eeuwse woonhuis zijn: aan de lange zijden een centrale dubbele deur en aan weerszijden een staand venster, aan de korte zijde op het oosten een staand venster met shutterramen.2) In de aanbouw op het noorden is een opgeklampte houten “saja ku djèki” deur; rechts van de deur is een staand venster. In de keuken is staand venster in de noordelijke gevelwand en een deur op het westen.
De woning uit het begin van de 20e-eeuw heeft een rechthoekige plattegrond, is opgetrokken in steen over een enkele bouwlaag en heeft een schilddak. De nok van het dak is noord-zuid gericht en staat dwars op de nok van de 19e-eeuwse woning. Het dak is gedekt met (geverfde) muldenpannen, heeft gemetselde nok en hoekkepers en is voorzien van pirons. Op de korte noordzijde van het huis sluit een aanbouw aan met een lessenaardak. Deze aanbouw vormt de verbinding – in de vorm van een gang – tussen het oudere en het nieuwere gedeelte.
De gevels zijn gepleisterd en geverfd. Aan de bovenzijde worden de gevels afgesloten door een brede, geprofileerde omgaande gootlijst. Op de hoeken van het gebouw zijn in pleister uitgevoerde hoekblokken. De ramen en deuren zijn voorzien van waterlijsten. De waterlijsten aan de voorgevel op het oosten en aan de zuidelijke zijgevel zijn rijker geprofileerd dan die aan de achterzijde op het westen. Bij het basement is een verspringing in de muur.
De oostelijke gevel (voorgevel) heeft een centraal geplaatste dubbele deur en vier staande vensters.3) Tussen de vensters is telkens een liseen. Voor de deur is een stoepje met twee treden.
De zijgevel heeft een dubbele houten paneeldeur met shutters. De achtergevel op het westen heeft een centraal geplaatste dubbele paneeldeur met shutters. Aan weerszijden is een staand venster met shutterramen.4). Voor de achtergevel is een terras over de volle breedte.
Interieur
Het interieur van het in 1920 gebouwde gedeelte van het huis is nagenoeg ongewijzigd. Het huis heeft uit een ruime sala. Alle kamers staan met elkaar in verbinding door middel van dubbele houten paneeldeuren. Op de vloer liggen brede houten delen. De scheidingswanden, evenals de plafonds, zijn afgetimmerd met kraalschroten. De wanden hebben bij het plafond geprofileerde lijsten.
(Opmerkingen
- Het oorspronkelijke lessenaardak is niet behouden.
- Het raam aan de korte zijde op het westen is dichtgezet.
- De vensters met houten shutterramen en de oude paneeldeur met shutters zijn recentelijk vervangen door glazen shutters respectievelijk een paneeldeur met glazen ruiten.
- Een staand venster in het zuidelijke gedeelte van de gevelwand is dichtgezet.)
Redengeving
Het gebouw als boven beschreven is van algemeen belang wegens schoonheid en volkskundige waarde op grond van de volgende waardestellende criteria:
- architectonische en cultureel-historische waarde vanwege twee met elkaar verbonden traditionele woonhuizen uit verschillende perioden met hun karakteristieke stijlkenmerken op de plantage Jongbloed;
- cultuurhistorische waarde vanwege het interieur van het huisje uit 1920 dat vrij authentiek bewaard is gebleven.
Tot het hierboven vermelde monument behoort al hetgeen dat door bestemming of anderszins rechtens onroerend is.
Registratie: 2002-03-13
Afschrift Hypotheekbewaarder: 2002-02-13
Aanwijzingsbesluit: 2001-12-20
Publicatie: 2002-01-15
Inzage: gedurende 30 dagen vanaf 2002-01-15
