REGISTER VAN BESCHERMDE CULTUURHISTORISCHE ERFGOEDEREN
Landhuis Ronde Klip
Kadastrale gegevens: Sectie: II – A, nr. 4876
Landhuis Ronde Klip, in oorsprong daterend uit de tweede helft van de 19e-eeuw, en volgens Ozinga uit omstreeks 1860 (hoofdgebouw en westelijk bijgebouw). De oostelijke vleugel en de voorbouw (galerij en zuilenfront) zijn later toegevoegd (1).
De grote plantage ligt aan de noordkust van het eiland. Het landhuis ligt tegen de helling van een heuvel ten noordwesten van de Ronde Klip.
Het hoofdgebouw heeft een rechthoekige plattegrond en is in steen opgetrokken over twee bouwlagen en kap met de nok W O gericht. Het heeft een schilddak met houten pirons en is gedekt met oudhollandse pannen. Hierop sluit in de as aan zuidzijde een zadeldak met een fronton van een zuilenportico aan. Rondom loopt een gootlijst die aan drie zijden bestaat uit twee banden en bovenprofiel, en aan de achtergevel vlak is uitgevoerd.
De gevels zijn gepleisterd en geverfd.
De voorgevel (zuidgevel) bevat op de verdieping en begane grond vijf deuren. De aanwezige deuren zijn vroeg 20e-eeuwse houten paneeldeuren, naar binnen openend, merendeels met houten shutters en alle voorzien van een bovenlicht met scharnierend ventilatiepaneel. De deuren komen uit op een balkon, resp. op de galerij eronder. De gevelhoeken zijn op de verdieping voorzien van gepleisterde, getande hoekblokken.
De westelijke zijgevel bevat op de verdieping en de begane grond een staand venster met houten shutterramen.
De oostelijke zijgevel ligt aan het trappenhuis, dat het hoofdgebouw en de oostelijke vleugel verbindt. Het trappenhuis bevat op de verdieping en de begane grond een excentrisch geplaatste deur, zoals in de voorgevel.
De achtergevel (noordgevel) bevat op verdieping en begane grond volgens zes assen zes staande vensters. Deze zijn boven groter van afmeting dan beneden en bevatten deels nog de houten shutterramen die naar binnen openen.
Tegen de voorgevel zijn een zuilenportico geplaatst en een galerij. De galerij bestaat uit veertien segmentbogen op vierhoekige kolommen, waarbij de middelste boog en buitenste bogen doorgangen zijn en de overige openingen een lage borstwering hebben. De galerij is geconstrueerd in gewapend beton en de bogen corresponderen niet met de deuren in de gevel van het hoofdgebouw. De galerij heeft een geprofileerde bovenlijst en het balkon op de galerij heeft lage voetmuur die over gehele lengte een balustrade van vierhoekige kolommen heeft gehad, zoals in de portico nog aanwezig is. De portico staat in de as van de gevel op de galerij en bestaat uit zes stenen Toscaanse zuilen, met de voetplaat op de balustradekolommen die hier als basement dienen. Het hoofdgestel: enkele architraaflijst, fries met decoratief ruitmotief, smalle profiellijst; aansluitend op de gootlijst van de gevel. Een groot houten, afgepleisterd fronton van houten planken en met smalle deklijst bekroont het geheel. De balklaag is met houten delen afgetimmerd.
Het interieur.
Het gebouw is één vertrek diep en heeft houten vloeren. De enkelvoudige balklaag van de verdiepingsvloer is bij de zuidmuur met consoles versterkt. De vloeren zijn diepgenageld waarbij de gaten met hout werden opgevuld. Rond de doorgangen is een eenvoudig geprofileerd lijstwerk aangebracht. De vensters hebben houten lateien en vensterbanken.
Via een smalle, vlakgedekte verbinding met venster op de verdieping en deur op de begane grond op het noorden, ligt oostelijk van het hoofdgebouw de zijvleugel. Deze heeft een rechthoekige plattegrond en is in steen opgetrokken over één bouwlaag en kap en met gedeeltelijke kelderruimte, met de nok loodrecht op die van het hoofdgebouw.
Het heeft een schilddak met houten pirons, gedekt met rode pannen. Het dak heeft tweemaal twee houten dakkapellen bekroond door driehoekig fronton met geprofileerde deklijst en voorzien van staand venster. Rondom loopt een gootlijst die alleen op het zuiden en oosten volledig is met vlakke lijst.
De gevels zijn gepleisterd en geverfd.
De gevel aan het terras (westgevel) bevat een deur naar het trappenhuis, een deur op de hoofdgalerij en in het verdere deel een deur geflankeerd door twee vensters, alle voorzien van houten shutters en uitgevoerd als bij het hoofdgebouw.
De noordelijke zijgevel bevat een staand venster als beschreven.
De zuidelijke zijgevel bevat een staand venster met houten shutterramen en bovenlicht en in de basementzone een rondboogopening en een klein venster.
De buitengevel (oostgevel) bevat vier staande vensters met houten shutterramen en vast bovenlicht met shutters.
Op het zuiden en oosten is het basement verzwaard.
Voor de gevel aan terraszijde is de galerij van het hoofdgebouw doorgezet. De vijf segmentbogen met de centrale opening als doorgang corresponderen niet met de gevelindeling.
Ten westen van het hoofdgebouw bevindt zich een vrijstaand bijgebouw waarop de galerij van de voorgevel aansluit. Het gebouw is op rechthoekige plattegrond in steen opgetrokken over één bouwlaag, kap en gedeeltelijke kelderverdieping en heeft de nok loodrecht op die van het hoofdgebouw. Het heeft een schilddak gedekt met oudhollandse pannen en met een klein verstek aan drie gevels; de oostelijke gevel heeft een goot op de muur.
Op het noorden staat een gave vierhoekige schoorsteen met geprofileerde lijsten rondom en een piramidale bekroning. De gevels zijn gepleisterd en geverfd, waarbij de muren op het noorden, westen en gedeeltelijk het zuiden schuin aflopend verzwaard zijn.
Het gebouw bestaat uit twee ruimten die elk met een oostelijke deur vanaf de galerij toegankelijk zijn. De zuidgevel bevat een staand venster met houten shutterramen en beneden een rondboogopening met houten opgeklampte deur.
De noordgevel is blind.
De westgevel bevat een venster als op het zuiden en een nagenoeg vierkant venster.
De noordelijke binnenruimte is de voormalige keuken. Tegen de noordwand is een bakstenen kookplaats gemaakt onder een ruime schoorsteenmantel (fogon) met links ervan een gemetselde broodoven (fornu).
Het terras aan voorzijde heeft aan de twee vrij liggende zijden een borstwering. Een kleine waterbak ligt tegen de lange zijde. Het terras is toegankelijk via een ruime trap tussen gespreide borstweringen. De borstweringen zijn uitgevoerd met halfronde band op het bovenvlak en met aan de einden en aan een bordestrede ronde kolommen. De gepleisterde randen bestaan in de kern uit gele bakstenen en pannenslag. Een rechte trap ligt westelijk naast het terras.
Tussen hoofdgebouw en bijgebouw is een doorgang vrijgelaten. Hier voert een trap tegen het bijgebouw vanaf de achterzijde naar de galerij op de verdieping. De borstweringen zijn uitgevoerd als aan de terrastrap.
Bij de noordoosthoek van het complex staat een grote waterbak (B), die waarschijnlijk via een aquaduct aan de zijvleugel verbonden lag.
Bij de noordwesthoek staat een klein toiletgebouw onder flauw hellend lessenaardak (C).
Ten zuiden van de toegangsweg staat een gedeeltelijk gave stenen muur, die de grensmuur is van vier koralen (D).
Oostelijk van de oostvleugel staat een ruïne van een voormalige magasina: rechthoekige plattegrond en puntgevels waartussen een zadeldak was gevat (E).
(Opmerking:
- Latere toevoegingen aan het landhuis:
- De galerij is in de huidige vorm van gewapend beton, maar vervangt waarschijnlijk een gelijkvormige voorganger.
- Tussen hoofdgebouw en oostvleugel is een verbindend trappenhuis gemaakt.
- Andere toevoegingen zijn de betonnen regenbak en het toiletgebouw.)
Redengeving:
Het gebouw als boven beschreven is van algemeen belang wegens schoonheid en volkskundige waarde op grond van de volgende waardestellende criteria:
- architectuur en cultuurhistorische waarde vanwege de hoofdopzet en de voor Curaçao zeldzame classicistische vormgeving;
- architectuurhistorische waarde vanwege onderdelen als het zuilenfront, het lijstwerk, het bijgebouw waarin een oven en schoorsteen van de keuken, de terrastrappen;
- ensemblewaarde van het markant in het terrein gesitueerde landhuiscomplex bestaande uit hoofd en bijgebouwen.
Tot het hierboven vermelde monument behoort al hetgeen dat door bestemming of anderszins rechtens onroerend is.
Registratie: 1998-02-01
Afschrift Hypotheekbewaarder: 1997-12-02
Aanwijzingsbesluit: 1997-11-21
Publicatie: 1997-12-02
Inzage: gedurende zes weken vanaf 1997-12-02
